حقیقت جنجالی درباره کم‌خونی؛ مراقب باشید!
با وجود باورهای قدیمی و شایعات پرتکرار، لکه‌های سفید پررنگ و نقطه‌ای روی ناخن‌ها هیچ ارتباطی با کم‌خونی ندارند؛ این نکته را دکتر بابک بهار، فوق تخصص خون، سرطان و پیوند مغز استخوان، به صراحت اعلام کرده است. او تأکید می‌کند: «نقاط سفید پررنگ و نقطه‌ای روی ناخن‌ها به هیچ عنوان نشانه کم‌خونی نیستند.»
در واقع، این لکه‌ها اغلب ناشی از ضربات جزئی به ناخن یا مشکلات سطحی در ساختمان ناخن هستند و معمولا اهمیت پزشکی جدی ندارند. پس اگر ناگهان لکه سفیدی روی یکی از ناخن‌هایتان ظاهر شد، نگرانی درباره کم‌خونی را کنار بگذارید و به دنبال علت‌های ساده‌تر بگردید.
اما سؤال اساسی اینجاست: پس کم‌خونی را چگونه باید تشخیص داد؟ دکتر بهار در ادامه توضیح می‌دهد که بهترین راه برای بررسی کم‌خونی از روی ظاهر، نگاه کردن به ماهک ناخن‌ها و توجه ویژه به رنگ شیارهای کف دست است. اگر زمانی متوجه شدید که وقتی کف دستتان را می‌کشید، پوست دستتان به طرز غیرمعمول و کلی رنگ‌پریده به نظر می‌رسد یا شیارهای کف دستتان رنگ می‌بازد، باید این مسئله را جدی بگیرید.
وی با یادآوری اینکه شیار کف دست بخش فوق‌العاده نازکی از پوست است و رگ‌ها به آن بسیار نزدیک هستند، می‌گوید: «اگر رنگ شیارهای کف دست با دیگر قسمت‌های پوست یکی شد یا کمرنگ شد، احتمال آن وجود دارد که میزان هموگلوبین بدن زیر ۸ یا ۹ باشد و شخص دچار کم‌خونی شدید شده باشد؛ حتی بدون آن که نیاز فوری به آزمایش داشته باشید.»
این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در برنامه رادیویی با تأکید مجدد خاطرنشان می‌کند: «شیار کف دست نباید هرگز کمرنگ شود. این نشانه‌ای مهم و کاملاً قابل اعتماد برای تشخیص کم‌خونی است، برخلاف تصور اشتباه درباره لکه‌های سفید روی ناخن‌ها.»
این موضوع نه‌تنها یک هشدار برای خانم‌ها و آقایان میانسال و کارمندان است که بسیاری از آنان مشغول کارهای پرتنش و کم‌تحرک هستند؛ بلکه همه کسانی که سلامتشان را جدی می‌گیرند باید بدانند تنها از روی ظاهر دست و ناخن می‌توان نشانه‌هایی از کم‌خونی شدید را تشخیص داد، اما به شرط آن که نشانه‌ها را درست بشناسند و با اطلاعات علمی اشتباه جلو نروند.
جمع‌بندی و نگاه انتقادی
در روزگاری که شایعات اینترنتی و توصیه‌های غیرعلمی به‌راحتی دست به دست می‌شوند، ساده‌انگاری درباره سلامت می‌تواند خطرناک باشد. توجه به نکته‌هایی که پزشکان متخصص تأکید می‌کنند، مثل اهمیت رنگ شیار کف دست برای تشخیص کم‌خونی، می‌تواند شما را از نگرانی‌های بی‌مورد و خوددرمانی‌های اشتباه دور کند. بنابراین، به نقل‌قول‌های مهم و علمی گوش کنید و باورهای غلط را رها کنید!
