فوری: وام بدون ضامن 300 میلیونی با اقساط پایین به سرپرستان خانوار
در روزگاری که نرخ بیکاری در بسیاری از نقاط کشور رو به افزایش است، مشاغل خانگی به‌عنوان یکی از جدی‌ترین راهکارهای ایجاد اشتغال و تقویت اقتصاد خانوارها در کانون توجه قرار گرفته‌اند. با این حال، نبود حمایت‌های ساختاری، محدودیت در دسترسی به بازار و ضعف امکانات آموزشی همچنان موانعی جدی برای رشد این حوزه محسوب می‌شوند.
در همین راستا، اخیراً دولت از یک بسته حمایتی جدید برای سرپرستان خانوار رونمایی کرده که شامل اعطای وام‌هایی ۱۵۰ و ۳۰۰ میلیون تومانی با شرایط استثنایی است. ویژگی‌های کلیدی این تسهیلات – همچون عدم نیاز به ضامن، مبلغ قابل‌توجه و اقساط سبک – آن را به گزینه‌ای جذاب برای افراد جویای راه‌اندازی کسب‌وکار در خانه بدل کرده است.
رفع موانع تسهیلاتی برای صاحبان کسب‌وکار خانگی
بر اساس اظهارات سید مالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار، تسهیلات مشاغل خانگی که تا پایان سال ۱۴۰۳ تشکیل پرونده داده بودند، نهایتاً تا پایان تیر ۱۴۰۴ به مرحله پرداخت خواهند رسید. او در گفت‌وگویی تلویزیونی تصریح کرد:
«یکی از دغدغه‌های جدی ما بحث تسهیلات خرد و خانگی بود که در سال ۱۴۰۳ مصوب شده و پرونده‌ها تشکیل شده بود. خوشبختانه در مصوبه شورای عالی اشتغال این موضوع قید شد و با همکاری خوب بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه روز چهارشنبه بانک مرکزی آن را ابلاغ کرد.»
این در حالی است که در سال‌های گذشته، بسیاری از فعالان مشاغل خانگی از نبود دسترسی به وام‌های بانکی شکایت داشتند. اکنون با کاهش بروکراسی اداری و حذف ضمانت شخصی، راه برای دریافت این تسهیلات هموارتر از همیشه شده است.
وام بدون ضامن با سقف‌های متفاوت؛ ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان
معاون وزیر کار درباره مبالغ این وام‌ها توضیح داده است که سقف تسهیلات برای افراد مستقل تا ۱۵۰ میلیون تومان تعیین شده و برای رسته‌های خاص که شرایط خاصی دارند، تا ۳۰۰ میلیون تومان قابل پرداخت خواهد بود. همچنین، برای پشتیبانان کسب‌وکارهای خانگی نیز امکان دریافت تسهیلات تا سقف ۴ میلیارد تومان با نرخ بهره ۴ درصد در نظر گرفته شده است. این تسهیلات شامل کسانی می‌شود که توانایی ایجاد زنجیره‌ای از کسب‌وکارها را داشته باشند و از طریق سایت وزارت اقتصاد در بخش مشاغل خانگی اقدام کنند.
نگاه کلان به اقتصاد مشاغل خانگی
بر اساس آمار رسمی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، مشاغل خانگی بیش از ۱۰ درصد از اشتغال غیررسمی کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این فعالیت‌ها که عمدتاً توسط زنان، سالمندان و اقشار آسیب‌پذیر در مناطق مختلف کشور انجام می‌شوند، نقش قابل‌توجهی در کاهش نرخ فقر، جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه و تقویت اقتصاد خانواده‌ها ایفا می‌کنند.
با این حال، مشکلات زیرساختی همچون نبود بیمه حمایتی، فقدان آموزش تخصصی، ضعف در برندسازی و فروش مستمر محصولات همچنان پابرجاست. یکی از فعالان این حوزه، خانم ناصری از کرمانشاه، با بیان مشکلات خود گفت:
«برای دریافت وام باید ضامن کارمند داشته باشم. بیمه ندارم و محصولاتم را فقط در نمایشگاه‌های فصلی می‌فروشم. اگر حمایت واقعی بود، می‌توانستم دو نفر دیگر را هم مشغول به کار کنم.»
حذف ضامن و ورود نهادهای حمایتی به میدان
در راستای تسهیل فرآیند اعطای وام، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد:
«با معرفی نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی به بانک‌ها، فرایند دریافت وام برای مشاغل خانگی تسهیل می‌شود.»
او همچنین تأکید کرد که از این پس، معرفی متقاضیان به صورت گروهی توسط نهادها انجام خواهد شد و ضمانت آن‌ها نیز بر عهده همین نهادها خواهد بود.
آینده‌ای روشن برای مشاغل خانگی در ۱۴۰۴
برنامه‌های دولت برای سال جاری شامل برگزاری نمایشگاه‌های متعدد، توسعه فروش آنلاین محصولات، و ایجاد بازارچه‌های دائمی است. برگزاری رویداد ملی مشاغل خانگی در اردیبهشت‌ماه یکی از اقدامات مهم در این مسیر بود که با هدف اتصال زنجیره تأمین، پشتیبانان، پژوهشگران و سیاست‌گذاران برگزار شد. این رویداد، نقطه آغازی برای تقویت زنجیره ارزش در اقتصاد ملی و بهبود سطح رفاه اجتماعی به شمار می‌آید.
رشد ۴۰ درصدی وام‌های مشاغل خانگی
میدری در ادامه خاطرنشان کرد که دولت در تلاش است امسال نسبت به سال قبل، حداقل ۴۰ درصد رشد در تسهیلات مشاغل خانگی ایجاد کند. به گفته او، سال گذشته تنها نیمی از این تسهیلات محقق شد، اما امسال با برنامه‌ریزی دقیق‌تری دنبال خواهد شد.
جمع‌بندی؛ یک فرصت بی‌تکرار برای صاحبان ایده‌های خانگی
در مجموع، تسهیلات جدید دولت برای حمایت از مشاغل خانگی، اگرچه دیر اما امیدوارکننده است. حذف ضامن، تعیین اقساط سبک، و اتصال به بازار فروش، می‌تواند چرخ کسب‌وکارهای خانگی را به حرکت درآورد. البته موفقیت این طرح‌ها نیازمند نظارت دقیق، آموزش تخصصی، و گسترش سکوهای فروش آنلاین است.
اگر دولت بتواند از وعده فراتر برود و حمایت واقعی و عملیاتی ارائه دهد، مشاغل خانگی می‌توانند به یکی از ستون‌های اصلی اقتصاد مقاومتی و اشتغال پایدار کشور تبدیل شوند.
