حکم قانونی زندگی جدا از همسر؛ ممنوع یا مجاز در چه شرایطی؟

طبق قوانین مدنی ایران، زن حق ندارد به صورت مستقل و جدا از شوهرش در منزل دیگری زندگی کند، مگر در موارد خاص و استثنایی. مواد ۱۱۱۴ و ۱۱۱۵ قانون مدنی به صراحت اعلام کردهاند که انتخاب مسکن مستقل توسط زن مجاز نیست، مگر زمانی که زندگی در یک خانه مشترک، برای زن خطر جانی، مالی یا حیثیتی ایجاد کند. در چنین شرایطی، زن میتواند خانه جداگانهای انتخاب کند، اما نفقه او همچنان بر عهده شوهر خواهد بود.
نگاهی به مواد قانونی مهم
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی، مسکن را جزئی از حق نفقه زوجه میداند و وظیفه مرد است که مسکن مناسب و متناسب با شأن و جایگاه اجتماعی زن فراهم کند. اگر مسکن تعیینشده متناسب با شرایط زوجه نباشد، زن میتواند از سکونت در آن امتناع کند.
همچنین، ماده ۱۱۱۴ بر این نکته تاکید دارد که زن باید در خانهای که شوهر تعیین میکند زندگی کند، مگر اینکه در زمان عقد شرط شده باشد که زن حق انتخاب محل سکونت را داشته باشد.
بر اساس ماده ۱۰۰۵ قانون مدنی، اقامتگاه زن و شوهر یکسان است و اقامتگاه اصلی همان خانه شوهر محسوب میشود.
استثنائات قانونی و شرط ضمن عقد
اگر در قرارداد ازدواج یا هنگام عقد شرط انتخاب محل زندگی به زن داده شده باشد، زن میتواند محل سکونت خود را انتخاب کند و حق زندگی مستقل را به طور قانونی دارد. در غیر این صورت، زندگی مشترک در منزل تعیینشده توسط شوهر الزامی است.
جمعبندی و نکات پایانی
زندگی جداگانه زن و شوهر در قانون ایران محدود به شرایط خاص است و به طور کلی، استقلال مسکن برای زن به رسمیت شناخته نشده است. با این حال، قانون برای محافظت از حقوق زن در موارد خطر یا شرائط نامناسب، امکان انتخاب مسکن مستقل را پیشبینی کرده است. در ضمن، بر اساس قانون، نفقه زن حتی در صورت زندگی جداگانه همچنان بر عهده شوهر باقی میماند.
