زنگ خطر روی سفره! این خوراکی‌ها عملکرد تیروئیدتان را مختل می‌کنند
تنظیم دقیق رژیم غذایی یکی از گام‌های اساسی برای مدیریت مؤثر بیماری کم‌کاری تیروئید محسوب می‌شود. با اینکه رعایت دیگر توصیه‌های پزشکی امری ضروری است، اما نوع تغذیه نقش کلیدی در تقویت یا تضعیف عملکرد غده تیروئید ایفا می‌کند.
کم‌کاری تیروئید یکی از اختلالات عملکردی غده تیروئید است که در آن میزان ترشح هورمون‌های تیروئیدی کاهش می‌یابد. این بیماری به‌دلیل ایجاد عدم تعادل در سطح هورمون‌ها، اثرات گسترده‌ای بر سوخت‌وساز، سلامت قلب و دیگر عملکردهای حیاتی بدن برجای می‌گذارد. این عارضه به‌ویژه در میان زنان میانسال، به‌ویژه در دهه ششم زندگی، شیوع بالاتری دارد، اگرچه در هر سنی می‌تواند بروز پیدا کند.
در مراحل ابتدایی، تشخیص این بیماری برای پزشکان با چالش‌هایی همراه است؛ اما با پیشرفت علائم، نشانه‌هایی از جمله خستگی مزمن، افزایش وزن، خشکی پوست، سردی غیرعادی بدن، ریزش مو، درد و گرفتگی عضلات، التهاب پاها، کاهش ضربان قلب، افزایش سطح کلسترول و همچنین اختلال در تمرکز، تحریک‌پذیری عصبی، نوسانات خلقی و بی‌نظمی در چرخه قاعدگی مشاهده می‌شود.
افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید باید در انتخاب خوراکی‌ها دقت ویژه‌ای داشته باشند؛ چرا که برخی غذاها حاوی ترکیباتی به نام گواتروژن هستند که می‌توانند فرآیند طبیعی تولید هورمون تیروئید را مختل کنند. در ادامه، فهرستی از این خوراکی‌ها را بررسی می‌کنیم:
غلات حاوی گلوتن
مواد غذایی غنی از گلوتن ممکن است موجب شوند جذب داروهای هورمونی تیروئید با اختلال مواجه شود. سیستم ایمنی برخی افراد، گلوتن را به‌عنوان یک عامل تهدیدکننده شناسایی می‌کند و به آن واکنش نشان می‌دهد. برای بهبود شرایط تیروئید، توصیه می‌شود از مصرف اقلامی همچون نان‌ها و محصولات تهیه‌شده با آرد سفید، جو، چاودار، گندم آلمانی و گندم خراسان خودداری شود.
سبزیجات خانواده کلم (چلیپایی‌ها)
برخی از سبزیجات نظیر گل‌کلم، کلم بروکسل، بروکلی و کلم پیچ علی‌رغم فواید تغذیه‌ای بالا، به‌دلیل وجود ترکیبات گواتروژن در صورت کمبود یُد، ممکن است در تولید هورمون تیروئید تداخل ایجاد کنند. این سبزیجات در جذب یُد که برای ساخت هورمون‌های تیروئیدی حیاتی است، مشکل ایجاد می‌کنند. هرچند مصرف محدود و پخته‌شده آن‌ها معمولاً مشکل‌زا نیست.
گوشت‌های فرآوری‌شده
اقلامی مانند سوسیس، کالباس و ناگت که مملو از نیترات، نیتریت و افزودنی‌های شیمیایی هستند، در فهرست غذاهای خطرناک برای سلامت تیروئید قرار دارند. مصرف مداوم این فرآورده‌ها می‌تواند نقش منفی در عملکرد تیروئید و سلامت متابولیک بدن ایفا کند و حتی در درازمدت به بیماری‌های قلبی-عروقی نیز بینجامد.
محصولات تهیه‌شده از سویا
سویا و فرآورده‌های آن مانند شیر سویا، پنیر سویا، سس سویا و پروتئین‌های گیاهی پایه سویا، حاوی فیتواستروژن‌هایی به‌نام ایزوفلاوون هستند که ممکن است در افراد دارای کمبود یُد، باعث اختلال در عملکرد تیروئید شوند. در تحقیقی منتشرشده در مارس ۲۰۱۹، ادعا شده که سویا تأثیر زیادی بر سطح هورمون‌های تیروئید ندارد، اما در عین حال، می‌تواند با جذب داروهای تیروئیدی تداخل داشته باشد. بنابراین بهتر است دست‌کم ۴ ساعت قبل یا بعد از مصرف داروهای تیروئید، از خوردن سویا خودداری شود و یا با پزشک معالج مشورت گردد.
قندها و شیرینی‌جات
اختلال در تنظیم قند خون یکی از پیامدهای رایج کم‌کاری تیروئید است. این وضعیت می‌تواند خطر ابتلا به مقاومت انسولینی و در نهایت دیابت را افزایش دهد. حذف کامل انواع قندهای ساده از رژیم غذایی و پرهیز از مصرف شیرین‌کننده‌های طبیعی یا مصنوعی، حتی ارگانیک، توصیه می‌شود؛ چرا که همگی ممکن است سطح قند خون را به‌طور ناخواسته افزایش دهند.
زیاده‌روی در مصرف یُد
گرچه یُد برای عملکرد طبیعی تیروئید ضروری است، اما استفاده بیش از حد از آن می‌تواند به تشدید کم‌کاری یا حتی پرکاری تیروئید منجر شود. بنابراین مصرف مکمل‌های یُد یا نمک‌های یُددار باید تنها با نظر پزشک انجام شود و از مصرف بی‌رویه آن‌ها باید پرهیز کرد.
در نهایت، اگر به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستید، علاوه بر پرهیز از غذاهای اشاره‌شده، لازم است سبک زندگی خود را اصلاح کرده و به توصیه‌های پزشکی پایبند باشید. فعالیت بدنی منظم، پرهیز از مصرف الکل و دخانیات و حفظ رژیم غذایی متعادل از جمله موارد ضروری برای کنترل بهتر این بیماری هستند.
