فوت کوزه گری: طرز تهیه تباهگ غذای اصیل و پر رمز و راز بلوچستان
تباهگ از دیرباز در مناطق بلوچستان، به ویژه زاهدان و چابهار، نوعی گوشت نمک‌سود و خشک شده است که با روش‌های سنتی و ادویه‌های خاصی همچون پودر انار، فلفل و نمک آماده می‌شود. این غذا که در اصل روشی برای نگهداری گوشت در شرایط بدون برودت بوده، اکنون به عنوان یک خوراک لذیذ و پرطرفدار شناخته شده است. پس از پختن گوشت تباهگ در آب، معمولاً آن را همراه با برنج و حتی در قالب پلو بلوچی سرو می‌کنند که در مناطق مختلف استان، مخصوصاً در ماه رمضان، از غذاهای محبوب سحری به شمار می‌رود.
مواد لازم برای تهیه تباهگ:
گوشت گوسفند یا بز (ترجیحاً با استخوان) به مقدار لازم
نمک و فلفل سیاه به میزان کافی
پودر انار خشک (انار دانگ) به مقدار لازم
روغن برای سرخ کردن
روش تهیه تباهگ:
۱. آماده‌سازی و مزه‌دار کردن گوشت:
گوشت را به ورقه‌های نازک برش دهید و خوب با نمک، فلفل و پودر انار ورز دهید تا کاملاً طعم‌دار شود. برای حفظ سنت، گوشت مزه‌دار شده را تحت نور آفتاب و در محیطی محافظت شده از گرد و غبار و حشرات برای چند روز خشک می‌کنند.
۲. پخت گوشت:
گوشت خشک‌شده یا تباهگ را همراه با مقداری آب و نمک و فلفل در قابلمه بریزید و روی حرارت متوسط بگذارید تا به آرامی به جوش بیاید و نرم شود (حدود ۱ ساعت). سپس گوشت را از آب جدا کنید.
۳. تفت دادن:
روغن را در ماهیتابه داغ کنید و گوشت نرم شده را کمی تفت دهید تا عطر و طعم بهتری پیدا کند.
۴. سرو و مصرف:
می‌توانید این گوشت را به همراه برنج پخته‌شده با آب گوشت یا برنج زعفرانی به صورت پلو بلوچی سرو کنید. همچنین استفاده از آب گوشت برای پخت برنج باعث خوش‌طعم‌تر شدن پلو می‌شود.
نکات کلیدی برای تهیه تباهگ عالی:
برخی معتقدند تفت دادن گوشت تباهگ ممکن است طعم طبیعی آن را کاهش دهد، پس به جای آن می‌توانید مستقیماً آن را با برنج دم کنید.
خشک کردن گوشت در محیطی با تهویه و پوشش مناسب برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و حشرات الزامی است.
پودر انار یا انار خشک شده نقش اساسی در مزه‌دهی و نگهداری گوشت دارد و طعم خاص و اصیل بلوچی به تباهگ می‌بخشد.
در صورت نبود امکان خشک کردن سنتی، می‌توانید گوشت ورقه شده و مزه‌دار را در ماکروویو یا فر به مدت کوتاه خشک کنید تا آماده پخت باشد.
طرز تهیه پلو بلوچی با تباهگ برای ۳ نفر:
۳ پیمانه برنج
گوشت و آب تباهگ
۱ عدد پیاز متوسط نگینی خرد شده
۱ عدد گوجه‌فرنگی متوسط خرد شده
روغن به مقدار لازم
نمک و فلفل سیاه به میزان دلخواه
ترشی لیمو برای سرو
مراحل پخت:
پیاز را در روغن تفت دهید تا طلایی شود، سپس گوجه‌فرنگی، نمک و فلفل را اضافه کنید و کمی بپزید.
تباهگ پخته شده را به مواد اضافه کرده و ۵ دقیقه تفت دهید.
برنج را با آب گوشت تباهگ بپزید و مخلوط گوشت و سبزیجات را نیز به برنج اضافه کنید.
قابلمه را دم کنید و اجازه دهید نیم ساعت برنج دم بکشد.
پلو بلوچی را با ترشی لیمو سرو کرده و از طعم بی‌نظیر آن لذت ببرید.
