ترفند نگهداری از خودرو | علائم خرابی رله دوبل و سنسور اکسیژن خودرو و راه های رفع آن

ترفند نگهداری از خودرو؛ اگر این روزها بدون دوراندیشی معمول به دل جاده زده‌اید تا دنبال مقصدی امن بگردید، هر نشانه‌ای را جدی بگیرید چون خرابی‌های کوچک علاوه بر اینکه عملکرد خودرو را مختل می‌کنند، در برخی موارد ممکن است به آسیب‌های پرهزینه و خطرناک منجر شوند. این نوشته یک راهنمای جامع عیب‌یابی است که کمک می‌کند حتی با کمترین دانش و اطلاعات فنی، با علائم خرابی رله دوبل، سنسور اکسیژن آشنا شوید و بتوانید به موقع برای تعمیر خودرو به مکانیک مراجعه کنید.

علائم خرابی رله دوبل خودرو چیست؟

رله دوبل که به آن رله پمپ بنزین یا رله اصلی نیز گفته می‌شود، در برخی خودروها به‌ویژه مدل‌های قدیمی‌تر و خودروهای داخلی، وظیفه تأمین برق پمپ بنزین، انژکتورها، کویل احتراق و یونیت کنترل موتور (ECU) را بر عهده دارد. خرابی این قطعه عملکرد موتور را مختل می‌کند.

1- روشن نشدن خودرو

اولین نشانه خرابی رله دوبل، عدم استارت خوردن و روشن نشدن خودرو است. در این حالت، خودرو استارت می‌خورد اما موتور روشن نمی‌شود.

2- عدم شنیده شدن صدای پمپ بنزین

با باز کردن سوئیچ و قبل از استارت زدن، باید صدای وزوز خفیف پمپ بنزین از قسمت عقب خودرو (محل باک) برای چند ثانیه شنیده شود. اگر این صدا شنیده نشد، احتمال نرسیدن برق به پمپ بنزین به دلیل خرابی رله دوبل را در نظر بگیرید.

3- خاموش شدن ناگهانی خودرو هنگام حرکت

اگر رله دوبل هنگام کارکرد دچار قطعی موقتی یا دائمی شود، برق پمپ بنزین و انژکتورها قطع شده و خودرو به صورت ناگهانی خاموش می‌شود.

4- روشن نشدن چراغ چک موتور

چراغ چک موتور با باز کردن سوئیچ، برای چند ثانیه روشن و سپس خاموش می‌شود. اگر با باز کردن سوئیچ، چراغ چک اصلاً روشن نشود، احتمال عدم دریافت برق ECU از رله دوبل وجود دارد.

5- پاشش نامنظم سوخت یا احتراق ناقص

برق کافی و پایدار در صورت عملکرد نامناسب رله دوبل، به انژکتورها نمی‌رسد و این مورد منجر به پاشش نامنظم سوخت، ریپ زدن موتور و احتراق ناقص خواهد شد.

رله دوبل چیست و چرا خراب می‌شود؟

رله دوبل یک قطعه الکترومکانیکی است و کنتاکت‌های داخلی آن با گذشت زمان و تعداد دفعات قطع و وصل شدن، فرسوده می‌شوند اما نوسانات ولتاژ در سیستم برق خودرو نیز می‌تواند زودتر از موعد به رله آسیب برساند. علاوه بر این قرار گرفتن رله در معرض آب یا رطوبت آن را خراب می‌کند.

هرگونه اتصال کوتاه در مدارات متصل به رله یا بار اضافی می‌تواند به آن آسیب برساند.

علائم خرابی سنسور اکسیژن خودرو چیست؟

سنسور اکسیژن،‌ وظیفه اندازه‌گیری میزان اکسیژن موجود در گازهای خروجی اگزوز را بر عهده دارد و اطلاعات آن را به یونیت کنترل موتور (ECU) ارسال می‌کند تا ECU بتواند میزان پاشش سوخت را برای دستیابی به بهترین نسبت مخلوط هوا و سوخت تنظیم کند.

1- روشن شدن چراغ چک موتور

اولین نشانه خرابی سنسور اکسیژن، روشن شدن چراغ چک موتور روی داشبورد است. ECU کد خطای مربوط به سنسور اکسیژن را ثبت می‌کند (مانند P0133، P0171، P0172)

2- افزایش مصرف سوخت

زمانی که سنسور اکسیژن اطلاعات نادرستی ارسال کند، ECU  نمی‌تواند نسبت مخلوط هوا و سوخت را به درستی تنظیم کند. اغلب در این حالت،ECU  برای جلوگیری از آسیب به موتور، سوخت بیشتری پاشش می‌کند که منجر به افزایش قابل توجه مصرف سوخت می‌شود.

3- بوی نامطبوع از اگزوز

سوختن ناقص بنزین به دلیل نسبت سوخت و هوای نامناسب، باعث تولید گازهای آلاینده بیشتر و بوی خام بنزین یا بوی تخم‌مرغ گندیده (هیدروژن سولفید) از اگزوز خواهد شد.

4- کاهش قدرت موتور و شتاب خودرو

قدرت موتور با اختلال در نسبت سوخت و هوا کاهش پیدا می‌کند و خودرو در زمان شتاب‌گیری عملکرد ضعیفی خواهد داشت. ممکن است احساس کنید خودرو اصطلاحاً تنبل شده است.

5- ریپ زدن موتور یا کارکرد نامنظم 

سنسور اکسیژن معیوب باعث ریپ زدن موتور، لرزش در دور آرام (درجا) یا احتراق ناقص خواهد شد، زیرا ECU  نمی‌تواند زمان و میزان پاشش سوخت را به درستی تنظیم کند.

6- مردودی در تست آلایندگی

از آنجایی که سنسور اکسیژن نقش کلیدی در کنترل آلایندگی دارد، خرابی آن تقریباً به طور قطع منجر به عدم موفقیت در تست‌های آلایندگی خودرو می‌شود.

سنسور اکسیژن چگونه کار می‌کند؟

عمر مفید سنسور اکسیژن قطعات بین ۸۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر) است. استفاده از سوخت با سرب بالا، روغن‌سوزی موتور، یا وجود سیلیکون در اگزوز (ناشی از نشتی واشرها) سنسور را آلوده می‌کند و عملکرد آن را مختل خواهد کرد. برخی مکمل‌های سوخت نیز به سنسور اکسیژن آسیب می‌زنند.

دمای بسیار بالای گازهای اگزوز یا مشکل در هیتر داخلی سنسور نیز می‌تواند باعث خرابی آن شود. آسیب دیدن سیم‌کشی سنسور اکسیژن (قطعی، اتصالی، خوردگی) در ارسال سیگنال‌های نادرست تاثیرگذار است.

جدول علائم خرابی قطعات خودرو