وقتی خانواده نوید محمدزاده به سوژه جنجالی اخراج اتباع تبدیل می‌شود
اخیراً موجی از تحولات پیرامون اتباع افغان در ایران به صدر اخبار و شبکه‌های اجتماعی راه یافته است. اعلام طرح‌های جدید برای بازگرداندن مهاجران غیرقانونی افغان، همراه با انتشار گزارش‌هایی درباره فشارهای اجتماعی و اقتصادی بر این گروه، بازتاب‌های وسیعی در میان افکار عمومی ایجاد کرده است. یکی از محورهای مهم این ماجرا، پرونده فرشته حسینی، بازیگر افغان‌تبار و همسر نوید محمدزاده، است که به دلیل ارتباط خانوادگی و فعالیت هنری‌اش، توجه ویژه‌ای را به خود جلب کرده است.
فرشته حسینی که سال‌ها در سینما و تلویزیون ایران فعال بوده، همواره با نگاه‌های متفاوتی روبرو بوده است. انتخاب او به عنوان همسر نوید محمدزاده، ستاره شناخته‌شده سینمای ایران، در سال‌های گذشته با واکنش‌های انتقادی برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی همراه بود؛ چرا که این افراد پرسیده بودند چرا در میان گزینه‌های متعدد، یک بازیگر افغان‌تبار انتخاب شده است. این انتقادات اکنون با شدت بیشتری بازگشته‌اند، به‌ویژه پس از خبر بازداشت پدر فرشته حسینی توسط مراجع انتظامی که موجب التهاب فضای مجازی شده است.
در کنار این موضوع، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد برخی صاحبخانه‌های ایرانی در واکنش به خروج یا اخراج گسترده اتباع افغان، از بازگرداندن مبالغ رهن و ودیعه مستأجران افغان خودداری می‌کنند. این رفتار با واکنش‌های تند کاربران ایرانی مواجه شده است. برای نمونه، یکی از کاربران توییتر نوشته است:
«صدها میلیون تومان پول رهن خونه مردم افغان دست صاحبخونه مونده و بهشون ندادن و دست خالی از ایران خارج شدن. هرکدوم ۳۰۰میلیون. ۲۰۰میلیون. ۴۰۰میلیون. تعدادشون خیلی زیاده.»
در مقابل، برخی دیگر با دیدگاه‌های متفاوتی به این موضوع نگاه می‌کنند. یکی از کاربران با نام «روانپریش» گفته است:
«ما کی چک سفید امضا دادیم به افاغنه و کی تعهد دادیم تا هر زمان و بدون هیچ قانونی و مدارکی میتونن بریزن اینجا زاد و ولد کنن و ما صدامون در نیاد؟ طلبکار چی هستن دقیقا؟»
و کاربر دیگری به نام «گندم» این‌گونه واکنش نشان داده است:
«اخراج مهاجران افغان غیر قانونی یک کار درست است. اما چرا بهشون ظلم میکنید. پول رهن خونه شون، سند ماشین و زمینی که به نام ایرانی ها زدند، یا پول عابر بانک هاشون و کارگری شون رو غصب می کنید. ظالم نباشید. انسانیت تون رو بخاطر هر احساسی که به این مردمان دارید، زیر سوال نبرید.»
با این حال، این مسئله کاملاً یک‌سویه نیست و باید به ابعاد گسترده‌تری توجه داشت. حضور طولانی‌مدت مهاجران افغان در ایران، در شرایط اقتصادی دشوار و تحریم‌های گسترده، با چالش‌هایی همراه بوده است. برخی شهروندان بر این باورند که سهم قابل توجهی از منابع شغلی، یارانه‌ها، امکانات آموزشی و خدمات درمانی به این گروه اختصاص یافته و این امر فشارهای معیشتی را بر مردم ایران افزایش داده است. به همین دلیل، گروهی از جامعه از سیاست‌های کنترل جمعیت و بازگرداندن مهاجران حمایت می‌کنند و معتقدند اولویت باید با شهروندان ایرانی باشد.
از سوی دیگر، مهاجران افغان سال‌هاست که بخش مهمی از نیروی کار ارزان در مشاغل ساختمانی و خدماتی را تأمین کرده‌اند و در بسیاری از شهرها ریشه دوانده‌اند. نسل دوم افغان‌ها که در ایران متولد شده‌اند، بخشی از جامعه محسوب می‌شوند و کودکان آن‌ها در مدارس ایرانی تحصیل می‌کنند. اخراج ناگهانی این جمعیت بدون در نظر گرفتن پیامدهای انسانی و اجتماعی، می‌تواند تنش‌های جدیدی را به همراه داشته باشد.
پرونده فرشته حسینی و بازداشت پدرش، به‌عنوان نمادی از این بحران، حساسیت‌های بیشتری ایجاد کرده است. بسیاری در شبکه‌های اجتماعی با همدلی از او و خانواده‌اش حمایت کرده‌اند و معتقدند نباید به آنان به چشم «بیگانه» یا «مهاجر غیرقانونی» نگریست، چرا که سال‌هاست در فرهنگ و سینمای ایران حضور دارند و عضوی از این جامعه به شمار می‌روند.
با این حال، برخی کاربران همچنان دیدگاه انتقادی نسبت به حضور مهاجران افغان و حتی انتخاب همسر نوید محمدزاده دارند. آن‌ها می‌پرسند چرا در شرایطی که زنان ایرانی با مشکلات ازدواج و معیشت روبه‌رو هستند، یک چهره مشهور باید همسرش را از میان مهاجران افغان انتخاب کند. این نوع قضاوت‌ها، هرچند از منظر انسانی قابل نقد است، اما نشان‌دهنده مرزبندی‌های شدید اجتماعی میان «ایرانی» و «غیرایرانی» در بخشی از جامعه است.
در نهایت، وضعیت مهاجران افغان در ایران پیچیده و دو سویه است. از یک سو، رعایت حقوق انسانی و بازگرداندن عادلانه دارایی‌های آن‌ها ضروری است و از سوی دیگر، نمی‌توان مشکلات اقتصادی، اجتماعی و امنیتی ناشی از حضور گسترده این جمعیت را نادیده گرفت. این چالش‌ها نیازمند توجه همه‌جانبه مسئولان و جامعه است تا راه‌حلی متوازن و انسانی برای آن‌ها پیدا شود.
